In zijn jaarlijkse 21 juli-toespraak heeft Koning Filip (65) een opmerkelijk scherpe positie ingenomen over de situatie in het Midden-Oosten. De vorst veroordeelde nadrukkelijk “de ernstige humanitaire wantoestanden in Gaza” en bestempelde deze als “een schande voor de mensheid”. Daarnaast riep hij op tot meer aandacht voor binnenlandse problemen en spoorde hij aan tot een spoedige regeringsvorming in Brussel.
Internationale focus in koninklijke boodschap
Tijdens zijn traditionele televisietoespraak op de vooravond van de nationale feestdag sprak de koning vanuit zijn werkvertrek in het Brusselse koninklijke paleis. Opvallend was dat tweederde van zijn zesminuten durende speech gewijd was aan wereldwijde conflicten, met bijzondere aandacht voor het Israëlisch-Palestijnse conflict. Ook de oorlog in Oekraïne kwam kort aan bod.
“Wanneer het internationaal recht wordt geschonden, lijdt de hele wereld daaronder,” stelde Koning Filip. Hij voegde eraan toe: “Ondanks de vele rechtenschendingen zijn er gelukkig nog altijd mensen die onze menselijkheid in ere houden.”
Ontroerende getuigenissen van rouwende vaders
Een centraal moment in de toespraak was de verwijzing naar zijn ontmoeting met twee vaders – één Israëlisch, één Palestijns – die beiden een dochter verloren in het conflict. Deze mannen zetten hun verdriet nu in voor vredeswerk en proberen Israëlische en Palestijnse families dichter bij elkaar te brengen. Hun verhaal deelden zij begin juni tijdens een audiëntie op het paleis.
De koning toonde zich diep geraakt door hun getuigenis. “Deze vaders kozen ervoor hun pijn om te buigen naar een vredesboodschap die hun lijden zou kunnen verlichten. Ze herinneren ons eraan dat achter alle politiek altijd de menselijke waardigheid centraal staat,” aldus Filip.
Scherpe veroordeling van Gaza-situatie
Koning Filip schaarde zich expliciet achter hun pleidooi voor vrede. “Ik steun volledig degenen die de dramatische humanitaire crisis in Gaza aanklagen, waar onschuldige burgers gevangen zitten in hun gebied, verhongeren en sterven onder bombardementen.”
De koninklijke betrokkenheid bij het dossier bleek ook uit een recent gesprek dat hij en koningin Mathilde vorige week voerden met vertegenwoordigers van humanitaire organisaties die werkzaam zijn in Gaza.
Europese leiderschap vereist
Over Europa’s rol uitte de vorst gemengde gevoelens. Hoewel hij waardering toonde voor Europa’s voorkeur voor samenwerking boven confrontatie, pleitte hij tegelijk voor een steviger optreden. “Europa moet zijn leiderschapsrol krachtiger uitoefenen en zich opstellen als een bastion tegen de gewelddadige machtsstrijd van vandaag, door vast te houden aan onze kernwaarden: democratie, rechtvaardigheid en rechtsstaat.”
Oproep tot actie voor binnenlandse uitdagingen
In het slotdeel van zijn toespraak wendde Koning Filip zich tot de nationale politieke situatie, met specifieke aandacht voor de moeizame regeringsvorming in het Brussels Gewest.
“Hoewel onze binnenlandse zorgen misschien klein lijken tegenover het wereldwijde geweld en de onrust, verdienen zij evenveel aandacht van ons en onze volksvertegenwoordigers. Deze problemen vragen om daadkrachtig handelen omdat ze rechtstreeks de burgers van dit land raken. Voor Brussel geldt met name dat er dringend een nieuwe regering aan de slag moet gaan.”
LETTERLIJK: . De toespraak van de koning
Dames en heren,
Tientallen jaren lang was het internationaal recht de betrouwbare pijler waarop staten konden steunen. Vandaag de dag wordt dat openlijk in twijfel getrokken.
Maar wanneer het internationaal recht met voeten wordt getreden, verliest de hele wereld daarbij. En krijgen onvoorspelbaarheid en geweld vrij spel. Wereldwijd is er een toename van conflicten, waarvan we dachten dat ze tot het verleden behoorden. In deze context blijft Europa samenwerking verkiezen boven confrontatie. Het kiest voor openheid, niet voor uitsluiting.
Dat is een opmerkelijke, soms moeilijke keuze. Vandaag de dag vergt ze ook moed. Maar het is een keuze die Europa welvaart heeft geschonken en het in staat heeft gesteld zijn eigen weg te vinden.
Met Europa kunnen we beter inspelen op digitale evoluties, onze legers versterken en het hoofd bieden aan de klimaatverandering. En dit zijn slechts drie voorbeelden van de onschatbare toegevoegde waarde van de Europese Unie.
Maar Europa moet zijn leiderschap nog sterker laten gelden. Het moet zich opwerpen als een bolwerk tegen en een waardig alternatief voor de brute machtsstrijd waarvan we vandaag getuige zijn. Door trouw te blijven aan onze waarden: de democratie, rechtvaardigheid en het recht.
Door het respecteren van het volkenrecht en de mensenrechten kunnen we eenieders waardigheid beschermen. Zo kunnen we ook vertrouwen bouwen, een deugd die we zo hard nodig hebben. Terwijl zoveel rechten voortdurend worden geschonden, zijn er gelukkig nog steeds mensen die onze menselijkheid eer aandoen.
Een paar weken geleden ontmoette ik twee vaders, een Palestijn en een Israëliër. Ze delen allebei een onbeschrijflijk leed, namelijk het verlies van een kind, slachtoffers van hetzelfde conflict.
Ik was overweldigd door hun getuigenis. Ze hebben wraakgevoelens opzijgezet en ervoor gekozen hun lijden om te zetten in een boodschap voor vrede. Een vrede die hun lijden zou verzachten. Deze vaders herinneren ons eraan dat naast de politieke dimensie het steeds de menselijke waardigheid is die op het spel staat.
Ik sta volledig achter hun pleidooi en sluit me aan bij al wie de ernstige humanitaire wantoestanden in Gaza aan de kaak stelt, waar onschuldige burgers, gevangen in hun enclave, van honger sterven en bezwijken onder de bommen.
De huidige toestand sleept al veel te lang aan. Dit is een schande voor de mensheid. Wij steunen de oproep van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties om onmiddellijk aan deze ondraaglijke crisis een einde te maken.
Ook in Oekraïne, waar de bevolking zich met buitengewone moed blijft verzetten, gaat de verwoestende oorlog door. Het is van essentieel belang dat we de Oekraïners vastberaden blijven steunen. Met hun strijd voor het behoud van hun soevereiniteit beschermen ze ook de onze.
Dames en heren,
In het licht van al het geweld en de onrust die de wereld teisteren, kunnen onze eigen bekommernissen onbeduidend lijken. Niets is minder waar. Ze verdienen al onze aandacht – en die van onze verkozenen. Ze moeten kordaat worden aangepakt. Want ze hebben een rechtstreekse impact op de burgers van dit land. In Brussel in het bijzonder is het dringend dat een nieuwe regering eindelijk aan de slag gaat.
In deze onzekere tijden vinden de Koningin en ik het des te betekenisvoller om samen met u onze nationale feestdag te kunnen vieren. Niet om te vergeten wat er elders gebeurt, maar om ons eraan te herinneren wie we zijn — en wat we samen kunnen bereiken, als Belgen en als Europeanen. Laten we energie putten uit deze dag van feestvreugde en samenhorigheid – om er morgen weer met vertrouwen en goede moed tegenaan te gaan.